Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Panorama.am-ի թղթակիցը Ստրասբուրգում հարցազրույց է վարել Ազգային ժողովի փոխնախագահ, Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովում ՀՀ պատվիրակության ղեկավար Հերմինե Նաղդալյանի հետ՝ ԵԽԽՎ-ում Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ զեկույցի պատրաստման վերաբերյալ։ Հիշեցնենք, որ զեկույցը վերնագրվել է «Լեռնային Ղարաբաղում ևԱդրբեջանի մյուս գրավյալ տարածքներում բռնությունների աճ»։

-Տիկին Նաղդալյան, նախօրեին ԵԽԽՎ քաղաքական կոմիտեում հաստատվեց, որ գրվելու է զեկույց Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ և նշանակվեց զեկուցող։ Այս պարագայում, ինչպիսին է լինելու ՀՀ պատվիրակության մասնակցությունը զեկույցի պատրաստմանը։
-Ինչպես գիտեք այդ զեկույցի առաջարկն արդեն մի քանի ամիս է, ինչ քննարկվում էր, և մենք այդ զեկույցի անհրաժեշտության խնդիրը վիճարկել ենք լիագումար նիստում, որից հետո նաև, ըստ կանոնադրության, վիճարկեցինք քաղաքական կոմիտեում: Այս քայլի իմաստը կայանում էր նրանում, որ քաղաքական կոմիտեի անդամներին, նրանց, ովքեր պետք է մասնակցեն զեկույցի պատրաստմանը, ընդունմանը առավել մանրամասն և փաստարկված ներկայացնենք մեր դիրքորոշումը, թե ինչու մենք կողմնակից չենք նման զեկույցի պատրաստմանը:

Հայտնեցինք, որ սա փորձ է Ադրբեջանի կողմից խանգարել Մինսկի խմբի գործընթացին, քանի որ Ադրբեջանը ներկայացրած բանաձևերի հիմքում դրել է այն, թե Մինսկի խումբը առաջընթաց չի արձանագրում: Մենք ներկայացրեցինք այն գործընթացները, որ ընթանում են Մինսկի խմբի շրջանակներում, այդ թվում նախագահների հանդիպումները, և հոկտեմբերին սպասվող ևս մեկ հանդիպումը, և այն, որ Մինսկի խումբը միակ միջազգայնորեն ընդունված, խնդրով զբաղվելու համար լիազորված մարմինն է: Անգամ ԵԱՀԿ -ն, որն ունի խորհրդարանական վեհաժողով, նման զեկույց չի ներառում իր օրակարգում: Ադրբեջանն էլ, որքան և դժգոհում է, ընդունում է Մինսկի խմբին` որպես միակ մասնագիտացված կառույց այս կարգավորման գործընթացում:

Իհարկե, մենք պատրանքներ չունեինք հանձնաժողովի նիստի արդյունքների վերաբերյալ, հատկապես, քանի որ երկուշաբթի Վեհաժողովում կայացած քվեարկությունը նախապես տեսանելի էր դարձրել հանձաժողովի նիստում քննարկման արդյունքը: Հատկապես, որ ԵԽԽՎ-ում չգրված օրենք կա, որ Բյուրոյի որոշումների վիճարկումը գրեթե միշտ չի ընդունվում:

Հանձնաժողովում քննարկման մեր նպատակն էր ներկայացնել մեր դիրքորոշումը և մենք հույսեր չեինք փայփայում, որ կլինեն ինչ-որ փոփոխություններ: Մենք հայտարարեցինք, որ նման թեմայի առնչվելը համարում ենք վնասակար, վտանգավոր, որը կարող է տարածաշրջանում փխրուն կայունությանը սպառնալ:  Ուստի մենք չենք համարում, որ անհրաժեշտ է այդ աշխատանքը ձեռնարկել և մենք չենք մասնակցելու ու չենք համագործակցելու հանձնաժողովի հետ զեկույցի պատրաստման գործընթացին:

-Այսինքն` ՀՀ պատվիրակությունը բոյկոտո՞ւմ է ԼՂ վերաբերյալ զեկույցի պատրաստման գործընթացը։
- Բոյկոտը քաղաքական աշխատանքի ձևէ և տվյալ պարագայում, քանի որ խնդիրը վերաբերում է չափազանց զգայուն թեմայի, համարում ենք, որ պետք է շատ կտրուկ գնահատենք այս նկռտումները և շատ հստակ ու ամենախիստ ձևով պետք է ասենք նման նկռտումների, նախաձեռնությունների անընդունելիության մասին: Ուստի և ընտրվեց այս տարբերակը:

- Այս բանաձևի նախապատրաստման և ընդունման համար կպահանջվի մոտ երկու տարի:Այնուամենայնիվ, ինչ ե՞ք կարծում ինչպիսի ազդեցություն կունենա բանաձևը:
- Իհարկե Եվրոպայի խորհրդի օրակարգում յուրաքանչյուր զեկույ կարևոր հանգամանք է, բայց պետք է հիշեցնեմ, որ ԵԽ բանաձևը չունի պարտադիր կատարման պահանջ, այլ ունի խորհրդատվական բնույթ: Օրինակ, 2005 թ-ին ևս ԵԽԽՎ-ն ընդունեց ԼՂ վերաբերյալ բանաձև, որը պարունակում էր դրույթներ, որոնք, ըստ էության, ինչպես թղթի վրա գրվեցին, այնպես էլ թղթի վրա մնացին: Սա ասելով ես բոլորովին կողմնակից չեմ, որ ԵԽԽՎ-ն ընդունի փաստաթղթեր, որոնք հետագայում չեն կատարվելու, բայց կողմնակից եմ, որ մենք գնահատման համակարգի մեջ հստակ կարողանանք պատկերացնել, թե դրանց դերակատարությունը ինչպիսին կարող է լինել։

ԵԽ-ի հիմնական նպատակադրումներից մեկն անդամ երկրների միջև հարգանքի, խաղաղության պահպանումն է, իսկ նման նախաձեռնությունները ամենևին չեն ծառայում այս նպատակին, այլ հակառակը, առաջացնում են բախումներ, թշնամական հարաբերություններ։

Մենք ասացինք նաև, որ սա ճանապարհ է դեպի ոչ մի տեղ։ Հարցի լուծմանը այն ոչինչ չի ավելացնելու, քանի որ այս մարմինը չունի մանդատ, մեխանիզմներ, երբևիցե չի մասնակցել հակամարտությունների լուծման գործընթացի և այսօր որևէ հավանականություն չկա, որ որևէ դրական քայլ կլինի։ Իսկ նման զեկույցի վնասը կարող է լինել, որ 2 պատվիրակությունների միջև կխորանա բախման և անվստահության մթնոլորտը։ Սա իսկապես վնասակար է։

-Զեկուցող նշանակվեց անգլիացի պատգամավոր Ռոբերտ Ուոլթերին, ի՞նչ կասեք այս մասին։
-Այս առումով կասեմ, որ բրիտանացի պատգամավորները կարծես մենաշնորհ ունեն մեր գծով զեկույցներ պատրաստելու ուղղությամբ, քանի որ ԵԽԽՎ-ում Ղարաբաղի հարցին անդրադարձող բոլոր զեկուցողները եղել են բրիտանացիները՝ Թերի Դևիսը, Դևիդ Էտկինսոնը, հիմա էլ Ռոբերտ Ուոլթերը։ Սա երևի մեր նկատմամբ նրանց բացառիկ սիրո արտահայտությունն է, որի համար, երևի թե, պետք է ուրախ լինենք։  Ես գալիս եմ այն մտքին, որ այս զեկույցի և պարոն Ուոլթերի աշխատանքի ճակատագիրը լինելու է նույնը, ինչպես և նախկիններինը։ ԼՂ հարցը ժողովրդի ճակատագրի, ազգերի հիմնարար իրավունքի` ինքնորոշման իրավունքի հարց է, իսկ ժողովուրդների ճակատագիրը ո՛չ զեկույցներով և ո՛չ էլ քվեարկություններով չեն լուծվում: ԼՂ հարցը լուծում է ԼՂ ժողովուրդը, որը հաղթել է պարտադրված պատերազմում և հիմա կառուցում է իր ժողովրդավարական պետությունը։

Նախորդիվ`
ԵԽԽՎ-ում հայկական պատվիրակությունը անհամաձայնություն հայտնեց Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ զեկույց պատրաստելուն
ԵԽԽՎ անկաշառ պատգամավորները փորձում են բացահայտել Ադրբեջանի կողմից կաշառվածներին

Հարցազրույցը՝ Աննա Մկրտչյանի